قبل از اینکه به جزئیات پروژه‌های توسعه شرکت بپردازیم، بفرمایید که اساسا نگاه فولاد هرمزگان به توسعه چگونه است؟
همان‌گونه که می‌دانیم، مقرر است که ظرفیت تولید فولاد کشور در افق سال 1404 به 55 میلیون تن افزایش یابد و بنابر آمارهای اعلام‌شده، این ظرفیت هماکنون 47 میلیون تن است. با توجه به ظرفیت‌های بسیار خوبی که در استان زرخیز هرمزگان وجود دارد، سهم قابل‌توجهی از افزایش ظرفیت این صنعت در کنار آب‌های نیلگون خلیج‌فارس هدف‌گذاری و جانمایی شده است. اما اینکه چرا افزایش ظرفیت فولاد در کشور هدف‌گذاری شده است در جای خود نکته حائز اهمیتی است. امروزه میزان مصرف سرانه فولاد در کشورها به یکی از ملاک‌های توسعه‌یافتگی آن‌ها مبدل شده است. با نگاهی به آمار تولید فولاد کشور چین به‌خوبی درمی‌یابیم که این کشور چگونه با افزایش تولید این فلز، امروز نه‌تنها در کشور خود، بلکه در تمامی جهان به دستاوردهای بسیار درخور توجهی رسیده است.
همان‌گونه که می‌دانیم، در قرآن کریم از آهن به‌عنوان عنصر الهی و ابزاری یاد شده که «دارای نیرویی شدید و سودهایی برای مردم» است. در واقع با افزایش ظرفیت تولید فولاد در هر کشور، در بالا و پایین‌دست این کارخانه‌ها به‌صورت زنجیره‌ای کامل، تحرک و رونق زائدالوصفی ایجاد می‌شود، از افزایش توان و ظرفیت تولید فولاد گرفته تا ایجاد فرصت‌های شغلی، افزایش توان فنی، رونق اقتصادی و تأمین معیشت مردم.
به‌طور مشخص اجرای طرح‌های توسعه در همه بنگاه‌های اقتصادی همانند به جریان افتادن خون تازه در شریان‌ها و مویرگ‌های سازمان است. توسعه در شرکت‌های تولیدی باعث ایجاد تحرک مثبت و افزایش انگیزه کارکنان می‌شود، به ارتقای سطح کیفی محصولات و بهبود فرایندها می‌انجامد و ضمن افزایش ظرفیت تولید و اشتغال‌زایی در کشور، برای کارکنان و سهام‌داران ارزش‌افزوده اقتصادی به همراه می‌آورد. ازاین‌رو شرکت فولاد هرمزگان به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین شرکت‌های فولادی کشور، اجرای طرح‌های توسعه را از اساسی‌ترین راهبردهای شرکت می‌داند و پروژه‌های متعددی را در دستور کار قرار داده است.
این پروژه‌ها کدام‌اند و از نظر پیشرفت چه شرایطی دارند؟
به‌طورکلی طرح توسعه افزایش ظرفیت به 3.2 میلیون تن در سال فولاد خام ازجمله مهم‌ترین طرح‌های فولاد هرمزگان برای دست‌یابی به چشم‌انداز تولید 10 میلیون تن فولاد خام در منطقه ویژه خلیج‌فارس است.
پروژه‌های توسعه شرکت در سه بخش آهن‌سازی، فولادسازی و زیرساخت‌ها خلاصه می‌شود. در بخش آهن‌سازی مدول سوم 1.72 میلیون تنی در فاز اجرا بوده و انتخاب پیمانکار برای مدول چهارم 1.6 میلیون تنی در دست اقدام است؛ در بخش فولادسازی انتخاب پیمانکار در حال انجام است و در بخش زیرساخت‌ها، پروژه‌های متعددی تعریف شده که برخی در فاز اجراست و برخی دیگر در فاز تکمیل مطالعات فنی و تهیه اسناد پیمان برای انتخاب پیمانکار قرار دارند.
طرح مهم دیگر، توسعه پایین‌دستی زنجیره ارزش با احداث واحد نورد گرم به ظرفیت 1.7 میلیون تن در سال ورق گرم است که تکمیل مطالعات فنی و تهیه اسناد پیمان آن برای انتخاب پیمانکار در حال انجام است.
مهم‌ترین پروژه‌های توسعه‌ای که در فاز مطالعات فنی و تهیه اسناد پیمان هستند شامل افزایش ظرفیت واحد فولادسازی از 1.5 میلیون تن به 3.2 میلیون تن، احداث واحد نورد گرم به ظرفیت 1.7 میلیون تن، احداث مدول چهارم واحد آهن‌سازی به ظرفیت 1.6 میلیون تن، احداث واحد تولید گازهای صنعتی شماره 3، احداث ایستگاه کاهش فشار گاز طبیعی شماره 3، توسعه پست اصلی برق 230 ولت و ارتقای شبکه توزیع آن و همچنین توسعه زیرساخت‌های ریلی و ساختمانی است.
مهم‌ترین پروژه‌هایی که در فاز اجرا هستند کدام‌اند؟
افزایش ظرفیت تولید کوره‌های فولادسازی از طریق نصب Sidewall Lance:
با انجام این پروژه و نصب لنس‌های تزریق اکسیژن، کربن و آهک در کوره‌های فولادسازی، نسبت مصرف انرژی الکتریکی مصرفی در کوره‌ها کاهش می‌یابد و با انرژی شیمیایی جایگزین می‌شود. از مزایای این پروژه می‌توان به افزایش تولید، بهبود کیفیت ذوب، کاهش مصرف انرژی الکتریکی، کاهش مصرف نسوز و الکترود اشاره کرد. در حال حاضر فعالیت‌های مهندسی و تأمین تجهیزات تکمیل شده و فعالیت‌های پیش‌راه‌اندازی و راه‌اندازی در حال انجام است. این پروژه 98.52 درصد پیشرفت دارد.
افزایش ظرفیت تولید کوره‌های فولادسازی از طریق تعویض و ارتقای ترانس کوره شماره 2 فولادسازی:
در حال حاضر ترانس موجود در کوره، MVA 120 با وزن 134 تن بوده و سازه اتاق ترانس دارای تحمل این وزن است. هدف از اجرای این طرح مقاوم ساختن اتاق ترانس و تعویض با ترانس جدید MVA 140 با وزن 160 تن است. با این ارتقا، ظرفیت تولید در واحد فولادسازی افزایش می‌یابد. فعالیت‌های مهندسی و تأمین تکمیل شده و راه‌اندازی گرم ترانس در حال انجام است. این پروژه 77.74 درصد پیشرفت دارد.
احداث مدول سوم آهن‌سازی با ظرفیت 1.72 میلیون تن آهن اسفنجی در سال:
هدف توسعه ظرفیت تولید واحد آهن‌سازی به‌منظور تأمین خوراک بخشی از آهن اسفنجی موردنیاز واحد فولادسازی در طرح توسعه ظرفیت آن واحد به 3.2 میلیون تن در سال است. عملیات خاک‌برداری و بتن‌ریزی فونداسیون سازه‌های مختلف و نصب بخشی از اسکلت فلزی سازه‌ها و همچنین ساخت تجهیزات داخلی در کارگاه‌های ساخت و خرید تجهیزات خارجی در حال انجام است. این پروژه 7.84 درصد پیشرفت دارد.
افزایش تعداد سیلوهای آهن اسفنجی:
هدف افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی آهن اسفنجی با توجه به توسعه ظرفیت واحد آهن‌سازی، اطمینان از وجود میزان ذخیره کافی آهن اسفنجی جهت واحد فولادسازی، آزادسازی فضا جهت اجرای طرح توسعه، کاهش ضایعات آهن اسفنجی و کاهش آلایندگی زیست‌محیطی است. اجرای فونداسیون مخازن ذخیره‌سازی، سازه‌های ساختمانی و نوارنقاله‌ها و همچنین تأمین داخلی و خارجی تجهیزات در حال انجام است. این پروژه 14.42 درصد پیشرفت دارد.
احداث واحد تولید گازهای صنعتی شماره 2:
برای تأمین نیاز به گازهای صنعتی واحدهای تولیدی تا ظرفیت 2 میلیون تن فولاد خام نیاز به احداث یک واحد جدید گازهای صنعتی با ظرفیت تولید اکسیژن به ظرفیت 10 هزار Nm3/h است که با اجرای این پروژه، ظرفیت تولید گاز اکسیژن از 7 هزار به 17 هزار نرمال مترمکعب در ساعت افزایش خواهد یافت. در حال حاضر تهیه و ارسال مدارک مهندسی و خرید تجهیزات داخلی و خارجی در حال انجام است. رفع معارضات زیرزمینی انجام شده و همچنین عملیات خاک‌برداری، آرماتوربندی و بتن‌ریزی سازه‌های مختلف در دست اقدام است. این پروژه 11.23 درصد پیشرفت کرده است.
احداث ایستگاه کاهش فشار گاز طبیعی شماره 2:
فراهم کردن زیرساخت لازم برای توسعه ظرفیت تولید، افزایش آماده‌به‌کاری و رفع محدودیت‌های ظرفیت ایستگاه گاز موجود از مزایای اجرای این طرح است. در حال حاضر، بخشی از تجهیزات تأمین شده و اجرای فونداسیون و تأمین باقی‌مانده تجهیزات در حال انجام است. این پروژه 28 درصد پیشرفت دارد.
احداث تصفیه‌خانه پساب‌های صنعتی:
هدف پروژه ایجاد شبکه جمع‌آوری پساب‌های صنعتی، پمپ‌خانه‌های لازم و تصفیه‌خانه پساب‌های صنعتی به‌منظور تأمین بخشی از آب موردنیاز طرح توسعه، بازچرخانی آب و رفع مغایرت زیست‌محیطی ناشی از پساب‌های صنعتی است. در حال حاضر عمده فعالیت‌های سیویل و نصب استراکچر فلزی تصفیه‌خانه در حال اتمام است. تأمین و اجرای پمپ‌خانه‌ها و شبکه جمع‌آوری پساب‌ها در حال انجام است. همچنین تأمین خارجی تجهیزات مکانیکی و ابزاردقیق پروژه انجام شده و در محل سایت پروژه است. این پروژه 48.48 درصد پیشرفت دارد.
راه‌اندازی ترانس‌های MVA190 و ارتقای اتوماسیون در پست اصلی برق:
هدف در مدار قرار گرفتن دو ترانسفورماتور جدید موجود در پست اصلی برق و همچنین به‌روزرسانی سیستم اتوماسیون و مانیتورینگ پست اصلی برق است. اجرای این پروژه موجب پایداری ظرفیت تولید و امکان توسعه ظرفیت می‌شود. در حال حاضر فعالیت‌های مهندسی و استعلام خرید تجهیزات در حال انجام است. این پروژه 1.1 درصد پیشرفت دارد.
نصب سولفورزدا برای دو مدول آهن‌سازی:
وجود میزان زیاد گوگرد در گندله و گاز طبیعی، موجب تأثیر زیان‌بار گوگرد بر کاتالیست‌ها و افت راندمان در تبدیل به گاز احیاکننده می‌شود و در پی آن کمیت و کیفیت محصول آهن اسفنجی تولیدی کاهش می‌یابد. همچنین وجود سولفور زیاد در آهن اسفنجی منجر به افت کیفیت محصول نهایی و در نتیجه شارژ بیشتر مواد اولیه به کوره‌های فولادسازی می‌شود. این پروژه به‌منظور کاهش اثرات گوگرد بالا در محصول خروجی از واحدهای آهن‌سازی و فولادسازی است. عمده عملیات بتن‌ریزی فونداسیون‌ها انجام شده، ساخت اسکلت فلزی و مخازن و حمل آن‌ها به سایت جهت نصب صورت گرفته و آماده‌سازی پایپینگ و داکت‌های پروژه جهت نصب در حال انجام است. این پروژه در حال حاضر 52.5 درصد پیشرفت دارد.
پروژه‌هایی که به مرحله پایانی رسیده‌اند، کدام‌اند؟
پروژه افزایش ظرفیت کوره‌های فولادسازی از طریق افزایش نرخ شارژ مواد به کوره‌های فولادسازی و پروژه افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی گازهای آرگون، نیتروژن و هوای فشرده پایان یافته‌اند و دو پروژه افزایش ظرفیت تولید کوره‌های قوس الکتریکی از طریق نصب Sidewall Lance و افزایش ظرفیت تولید کوره‌های فولادسازی از طریق تعویض و ارتقای ترانس کوره شماره 2 فولادسازی نیز در سال جاری راه‌اندازی خواهند شد.
فولاد هرمزگان در چه پروژه‌هایی به‌صورت مشارکتی سرمایه‌گذاری کرده است؟
علاوه بر پروژه‌های درون‌سازمانی، فولاد هرمزگان در چندین طرح و پروژه توسعه‌ای نیز به‌صورت مشارکتی سرمایه‌گذاری کرده است. طرح نوسازی، ارتقای تصفیه‌خانه و انتقال پساب تصفیه‌شده شهر بندرعباس به صنایع غرب بندرعباس در شرکت تأمین و توسعه زیرساخت خلیج‌فارس یکی از این طرح‌هاست. همچنین احداث واحد تولید آهک کلسینه در شرکت سنگ و فولاد هرمزگان که در سال جاری راه‌اندازی خواهد شد و پروژه بسیار مهم احداث مگامدول آهن‌سازی به ظرفیت 1.72 میلیون تن آهن اسفنجی در شرکت ستاره سیمین هرمز از دیگر پروژه‌های شرکت است که هماکنون پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای دارد.
سخن آخر؟
شرکت فولاد هرمزگان با توجه به موقعیت ویژه و بسیار مناسب خود در جنوب کشور و دسترسی به آب‌های آزاد، شرایط ممتازی برای تولید و صادرات محصولات فولادی دارد. توانایی تولید محصولات کیفی، دانش کارکنان، تجهیزات پیشرفته و برنامه‌های توسعه کوتاه‌مدت و بلندمدت، موقعیت بسیار خوبی را برای این شرکت فراهم خواهد کرد؛ ازاین‌رو با توجه به برنامه‌های راهبردی صنعت فولاد کشور در افق 1404 و همچنین وضعیت این صنعت در کشور، منطقه هرمزگان به‌زودی به قطب نخست تولید فولاد کشور تبدیل خواهد شد.
