اصرار خودروسازان به واردات ورقِ دارای تولید داخل با ارز نیمایی/ ضربه بزرگ واردات ورق فولادی به کارخانجات داخلی

در حالی که کارخانجات ورق گالوانیزه در کشور به دلیل رکود اقتصادی با تقاضای ضعیف دست و پنجه نرم می‌کنند و حدود ۷۰ درصد ظرفیت تولید آن‌ها خالی است، واردات بی‌رویه و غیرکارشناسی ورق گالوانیزه به کشور همچنان در حال آسیب وارد کردن به این کارخانجات است. برخی از تولیدکنندگان ورق گالوانیزه در گفت‌وگو با پترومتالز خبر دادند که خودروسازان با ارز نیمایی در حال واردات بی‌رویه ورق گالوانیزه از چین هستند، در حالی که کارخانجات داخلی توانایی تأمین کل نیازهای کشور با بالاترین کیفیت و قیمت مناسب را دارند. به همین نحو، واردات ورق سرد نیز آسیب بزرگی به تولیدکنندگان این بخش وارد کرده است.

کشور در حوزه ورق گالوانیزه کاملاً خودکفا است و ظرفیت اسمی تولید ورق گالوانیزه ایران ۳.۴ میلیون تن است. این در حالی است که در سال گذشته، کل تولید ورق گالوانیزه کشور ۱ میلیون و ۸۹ هزار تن بوده است و این به‌معنای بلاستفاده بودن حدود ۷۰ درصد از ظرفیت‌های تولید و سرمایه‌گذاری صورت‌گرفته در این حوزه است. در چنین وضعیتی مشخص نیست که اولاً چرا عوارض گمرکی واردات ورق گالوانیزه و سرد اصلاح نمی‌شود و ثانیاً چرا با تخصیص ارز به واردکنندگان ورق گالوانیزه و سرد، فشار بیشتری به کارخانجات تولیدکننده این کالاها وارد می‌شود.

واردات بی‌رویه ورق گالوانیزه در حالی صورت می‌گیرد که قیمت این کالا در بازار داخلی (بورس کالا) تغییر چندانی نداشته و افزایش قیمت آن در ۷ ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، کمتر از ۱ درصد (۰.۶ درصد) بوده است! در واقع، از ناحیه قیمت‌های موجود در بازار هم دلیل و منطقی برای واردات ورق گالوانیزه وجود ندارد.‌

مازاد تولید و تقاضای ضعیف داخلی در بازار چین باعث شده تا صادرکنندگان ورق فولادی چین با دامپینگ، بازارهای صادراتی را مورد هجوم قرار دهند. طبیعتاً کشورهایی که تولیدکننده فولاد محسوب نمی‌شوند، از این وضعیت نفع می‌برند و با واردات محصولات فولادی چینی، راحت‌تر نیازهای خود را تأمین می‌کنند. اما کشورهایی که تولیدکننده فولاد هستند، اقدامات ضددامپینگ گسترده‌ای را برای حفاظت از تولیدکنندگان داخلی خود، عملیاتی کرده‌اند. آمریکا، اتحادیه اروپا، هند، ترکیه، مکزیک، برزیل و ژاپن از جمله کشورهایی هستند که بر واردات محصولات فولادی از چین تعرفه‌های ضددامپینگ وضع کرده‌اند و برخی کشورها نظیر ویتنام و کره جنوبی نیز در حال انجام تحقیقات برای اعمال تعرفه‌های ضددامپینگ علیه واردات محصولات فولادی از چین هستند.

آمارهای گمرک نشان می‌دهد که در سال گذشته بیش از ۸۱ هزار تن ورق گالوانیزه وارد کشور شد که رشد ۲۷ درصدی را نسبت به سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد. در نیمه نخست سال جاری نیز ۴۲ هزار تن ورق گالوانیزه وارد کشور شده است. همچنین در سال گذشته، واردات ورق سرد با رشد ۱۳۷ درصدی به ۵۶۹ هزار تن رسید و در نیمه نخست امسال نیز ۲۹۵ هزار تن ورق سرد وارد کشور شده است.

به‌طور مشخص خودروسازان که سال‌ها با انواع و اقسام حمایت‌ها از جمله حمایت‌ تعرفه‌های سنگین واردات و حتی ممنوعیت واردات خودرو روبرو بوده‌اند، با واردات ورق فولادی با ارز نیمایی در حال آسیب زدن به کارخانجات تولیدی ورق سرد و گالوانیزه هستند!

کارخانجات تولیدکننده ورق سرد و گالوانیزه با سرمایه‌گذاری سنگین خود، توانایی تأمین تمام نیازهای داخلی با بهترین کیفیت و با قیمت رقابتی را دارند. در چنین شرایطی منطقی نیست که با اعطای ارز نیمایی و در واقع با اعطای رانت ارزی به واردکنندگان ورق فولادی، سرمایه‌گذاری و اشتغال کارخانجات داخلی در خطر قرار گیرد و در عوض، ورق فولادی که تولید داخلی آن بیش از نیازهای داخلی است، وارد کشور شود.

در بازار جهانی فعلی که مهم‌ترین خصیصه آن سرعت تغییرات است، نهادهای سیاست‌گذار در ایران خصوصاً هیئت دولت و وزارت صمت باید پویایی و انعطاف‌پذیری لازم را از خود نشان دهند و از سیر تحولات در دنیا عقب نمانند. مثل تمام کشورهای بزرگ تولیدکننده فولاد در دنیا، صنعت فولاد ایران و خصوصاً کارخانجات داخلی ورق فولادی به اقدامات حفاظتی و حمایتی دولت، و مهم‌تر از همه وضع تعرفه‌های ضددامپینگ بر واردات ورق از چین، نیاز مبرم و فوری دارند.