مازاد تجاری چین به حدود یک تریلیون دلار در سال ۲۰۲۴ رسید/ چینی‌ها پیش از وضع تعرفه‌های ترامپ، صادرات خود را افزایش دادند

به گزارش پترومتالز، صادرات چین در ماه دسامبر ۲۰۲۴ با سرعتی بیشتر از حد انتظار رشد کرد، زیرا کارخانه‌های چینی برای تکمیل سفارش‌ها پیش از تعرفه‌های بالاتری که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده، تهدید کرده است که پس از آغاز دوره ریاست‌جمهوری‌اش وضع کند، شتاب بیشتری به صادرات خود دادند.

طبق داده‌های رسمی گمرک چین که روز دوشنبه منتشر شد، صادرات این کشور در ماه دسامبر نسبت به سال گذشته ۱۰.۷ درصد افزایش یافت. اقتصاددانان پیش‌بینی کرده بودند که این افزایش حدود ۷ درصد باشد. واردات نیز در دسامبر نسبت به ماه مشابه سال گذشته یک درصد رشد کرده، در حالی که تحلیلگران انتظار داشتند که واردات حدود ۱.۵ درصد کاهش یابد. با افزایش صادرات نسبت به واردات، مازاد تجاری چین در دسامبر به ۱۰۴.۸۴ میلیارد دلار رسید و برای کل سال ۲۰۲۴ تقریباً ۱ تریلیون دلار شد (۹۹۲.۲ میلیارد دلار).

تعرفه‌های بالاتر در انتظار چین

ترامپ وعده داده است که تعرفه‌های بیشتری بر کالاهای چینی وضع کرده و برخی راه‌های گریز که صادرکنندگان برای فروش محصولات خود با قیمت کمتر در ایالات متحده استفاده می‌کنند، مسدود کند. اگر این برنامه‌ها اجرا شود، احتمالاً قیمت‌ها در آمریکا افزایش یافته و فروش و حاشیه سود صادرکنندگان چینی کاهش خواهد یافت.

به گفته زیچون هوانگ از موسسه Capital Economics، صادرات چین احتمالاً در کوتاه‌مدت قوی باقی می‌ماند، زیرا کسب‌وکارها تلاش می‌کنند قبل از اجرای احتمالی تعرفه‌های بالاتر، سفارشات خود را تکمیل کنند.

صادرات چین به ایالات متحده در دسامبر نسبت به سال گذشته ۱۵.۶ درصد افزایش یافت، در حالی که صادرات به اتحادیه اروپا ۸.۸ درصد افزایش داشت. ارسال کالا به آسیای جنوب‌شرقی تقریباً ۱۹ درصد افزایش یافت.

اما هوانگ گفت که اگر ترامپ تهدید خود برای وضع تعرفه‌ها را عملی کند، صادرات احتمالاً در اواخر سال ضعیف‌تر خواهد شد.

رکورد صادرات و تجارت چین

مقامات چینی در جلسه‌ای با خبرنگاران در پکن گفتند که ارزش کل واردات و صادرات چین در سال ۲۰۲۴ به رکورد ۴۳.۸۵ تریلیون یوان (تقریباً ۶ تریلیون دلار) رسید که نسبت به سال گذشته ۵٪ افزایش داشت. چین بزرگ‌ترین صادرکننده جهان و شریک تجاری اصلی بیش از ۱۵۰ کشور و منطقه است.

اقتصاد چین پس از همه‌گیری کرونا کند شده است که بخشی از این کسادی به دلیل رکود در بخش مسکن است، در حالی که صادرات چین افزایش یافته است. تحت رهبری شی جین‌پینگ، حزب کمونیست حاکم در حال ترویج ارتقای کارخانه‌ها و حرکت به سمت تولید پیشرفته‌تر است. گزارش روز دوشنبه اعلام کرد که صادرات محصولات مکانیکی و الکتریکی چین در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال قبل تقریباً ۹ درصد افزایش یافت.

صادرات خودروهای الکتریکی ۱۳ درصد افزایش یافت، صادرات چاپگرهای سه‌بعدی تقریباً ۳۳ درصد افزایش داشت و ارسال ربات‌های صنعتی ۴۵ درصد جهش کرد. تجارت الکترونیک، شامل فروش شرکت‌هایی مانند Temu، Shein و Alibaba، به ۲.۶ تریلیون یوان (۳۵۰ میلیارد دلار) رسید، که بیش از دو برابر سطح سال ۲۰۲۰ است.

واردات و تقاضای ضعیف

مقامات گفتند چین به دنبال مازاد تجاری نیست و می‌خواهد واردات خود را افزایش دهد. اما در حالی که واردات در سال گذشته اندکی افزایش یافت، همچنان نسبت به صادرات کمتر بود، که تا حدی به دلیل کاهش قیمت‌های کالاهای اساسی مانند نفت و سنگ آهن است.

واردات پایین‌تر همچنین منعکس‌کننده تقاضای ضعیف است، زیرا مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها هزینه‌های خود را کاهش داده‌اند.

«لو دالیانگ»، سخنگوی اداره گمرک چین، گفت: «در مورد واردات امسال، ما معتقدیم که همچنان فضای زیادی برای رشد وجود دارد. این نه‌تنها به دلیل ظرفیت بالای بازار کشور ما، بلکه به دلیل تنوع و پتانسیل عظیم آن است.»

چین همچنین از صادرات و واردات برخی محصولات به دلیل محدودیت‌های تجاری منع شده است. یک مقام چینی به محدودیت‌های اعمال‌شده توسط ایالات متحده و برخی دیگر از کشورها در مورد صادرات استراتژیک به چین، مانند فروش نیمه‌هادی‌های پیشرفته و اقلامی که می‌توانند برای مقاصد نظامی استفاده شوند، اشاره کرد.

او افزود: «علاوه بر این، برخی کشورها مسائل اقتصادی و تجاری را سیاسی کرده، از اقدامات کنترل صادرات سوءاستفاده می‌کنند و به‌طور غیرمنطقی صادرات برخی محصولات به چین را محدود می‌کنند. در غیر این صورت ما واردات بیشتری انجام می‌دادیم.

این همه صادرات به کجا می‌رود؟

مقامات بر تلاش‌های چین برای گسترش تجارت با کشورهایی که در طرح «یک کمربند و یک جاده» مشارکت دارند تأکید کردند؛ طرحی که برای گسترش زیرساخت‌ها و تجارت در بسیاری از نقاط جهان طراحی شده است. تجارت با این کشورها حدود نیمی از تجارت کل چین در سال گذشته را تشکیل داد.

آن‌ها اشاره کردند که چین تعرفه‌های واردات از فقیرترین کشورهای جهان را به‌طور کامل حذف کرده است.

اما چین همچنین به تجارت با بازارهای سنتی مانند اروپا و ایالات متحده اهمیت می‌دهد و تجارت دوطرفه با ایالات متحده در سال گذشته تقریباً ۵ درصد رشد کرد.

وانگ گفت: «ما محصولات کشاورزی، محصولات انرژی، دارو و هواپیما را از ایالات متحده وارد کردیم و لباس، لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی را به ایالات متحده صادر کردیم و به نتایج متقابل و برد-برد دست یافتیم.»

چین و ظرفیت مازاد

برخی مقامات آمریکایی و منتقدان می‌گویند پکن صادرات را برای جبران تقاضای ضعیف در داخل چین، به دلیل رکود اقتصادی، گسترش داده است. با فعالیت کارخانه‌ها در برخی صنایع با ظرفیتی بسیار کمتر از حد ممکن، آن‌ها ادعا می‌کنند که کشور با مسئله «ظرفیت مازاد» مواجه است، در حالی که مقامات چینی این ادعا را رد می‌کنند.

وانگ گفت: «چه از منظر مزیت نسبی و چه تقاضای بازار جهانی، مسئله‌ای به نام ‘ظرفیت مازاد چین’ وجود ندارد. این مسئله یک گزاره کاملاً نادرست است.»

او افزود: «چین صنایع خود را از طریق ارتقا، سرمایه‌گذاری و نوآوری، که توسط تحقیق و توسعه پشتیبانی می‌شود، کارآمدتر کرده است. ما با زنجیره تولید و تأمین کامل خود، ثبات زنجیره تولید و تأمین جهانی را تضمین کرده‌ایم و پیشرفت فناوری و ارتقای صنعتی در سراسر جهان را به جلو برده‌ایم.»