گاردین: چین به‌ این‌ زودی‌ها در برابر ترامپ عقب‌نشینی نمی‌کند

به گزارش پترومتالز، گاردین نوشت: از زمان آغاز نخستین جنگ تجاری ترامپ با چین در سال ۲۰۱۸، پکن به‌طور چشمگیری روابط تجاری خود را با کشورهای دیگر گسترش داده و وابستگی‌اش به ایالات متحده را کاهش داده است.

به نظر می‌رسد تیرهای ابتدایی این نبرد [بین آمریکا و چین] حالا فقط خاطره‌ای دور باشند. در ژانویه، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تهدید کرد که تعرفه‌ای ۱۰ درصدی بر کالاهای وارداتی از چین اعمال خواهد کرد. اما کمتر از سه ماه بعد، این رقم به ۱۰۴ درصد رسیده است. چین این تعرفه‌ها را محکوم کرده و در پاسخ، نه‌تنها تعرفه‌ای ۳۴ درصدی بر واردات از آمریکا وضع کرده، بلکه جنگی لفظی نیز آغاز کرده است.

لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: «وقتی به چالش کشیده می‌شویم، هرگز عقب‌نشینی نمی‌کنیم.» وزارت بازرگانی چین نیز اعلام کرد: «اگر آمریکا بخواهد به مسیر اشتباه خود ادامه دهد، چین تا پایان خواهد جنگید.» پکن وعده داده که اقدامات تلافی‌جویانه بیشتری در راه است.

این اقدامات متقابل می‌توانند نگرانی‌هایی جدی ایجاد کنند؛ از جمله آغاز یک رقابت اقتصادی فرسایشی که در آن، مردم عادی با افزایش قیمت‌ها آسیب می‌بینند و خطر رکود جهانی بالا می‌گیرد.

با اینکه اقتصاد چین در سال‌های اخیر با چالش‌هایی مواجه بوده، اما در موضوع تعرفه‌ها، بعید است پکن نخستین طرفی باشد که عقب‌نشینی کند.

دایانا چویلوا، بنیان‌گذار و اقتصاددان ارشد مؤسسه پیش‌بینی Enodo Economics می‌گوید: «برای رئیس‌جمهور شی، تنها پاسخ ممکن به تهدید اخیر ترامپ این است: بیا ببینیم چه می‌شود! او قبلاً با وضع تعرفه‌ای ۳۴ درصدی مخاطبان داخلی را غافلگیر کرده و اکنون عقب‌نشینی، از نظر سیاسی غیرقابل‌قبول است.»

یکی از مهم‌ترین مزیت‌های چین، این است که آمریکا به واردات از چین بسیار وابسته‌تر است تا برعکس. اصلی‌ترین کالاهایی که ایالات متحده از چین وارد می‌کند، کالاهای مصرفی مانند گوشی‌های هوشمند، رایانه‌ها و اسباب‌بازی‌ها هستند. هفته گذشته تحلیلگران Rosenblatt Securities پیش‌بینی کردند که قیمت ارزان‌ترین مدل آیفون در آمریکا ممکن است از ۷۹۹ دلار به ۱۱۴۲ دلار برسد – و این در حالی است که تعرفه‌ها آن زمان فقط ۵۴ درصد بودند. چویلوا می‌گوید: «ترامپ نمی‌تواند مسئولیت این فشارهای اقتصادی را گردن چین بیندازد.»

در مقابل، واردات چین از آمریکا بیشتر شامل کالاهای صنعتی مانند سویا، سوخت‌های فسیلی و موتورهای جت است؛ کالاهایی که افزایش قیمت آن‌ها پیش از آن‌که به دست مصرف‌کننده برسد، در زنجیره تولید جذب می‌شود.

ضمن آن‌که این نخستین مواجهه چین با چنین وضعیتی نیست. از زمان شروع جنگ تجاری در سال ۲۰۱۸، چین تجارت خود را با کشورهای دیگر افزایش داده و وابستگی به آمریکا را کاهش داده است. مثلاً صادرات سویای برزیل به چین در فاصله سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ نسبت به میانگین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ بیش از ۴۵ درصد رشد داشته، در حالی که صادرات سویای آمریکا به چین در همان بازه ۳۸ درصد کاهش یافته است. چین هنوز هم بزرگ‌ترین بازار محصولات کشاورزی آمریکا به شمار می‌رود، اما این بازار به‌تدریج در حال کوچک شدن است؛ موضوعی که به کشاورزان آمریکایی آسیب زده است. در سال ۲۰۲۴، صادرات کشاورزی آمریکا به چین به ۲۹/۲۵ میلیارد دلار رسید، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۲ حدود ۴۲/۸ میلیارد دلار بود.

چین گزینه‌های دیگری هم در اختیار دارد. روز سه‌شنبه، دو وبلاگ‌نویس ملی‌گرای بانفوذ در چین فهرستی مشابه از اقدامات احتمالی تلافی‌جویانه منتشر کردند که ظاهراً بر پایه اطلاعات منابع خاصی تنظیم شده بود. وزارت خارجه چین از اظهار نظر درباره این مطالب خودداری کرد، اما صحت آن‌ها را نیز رد نکرد.

در این فهرست پیشنهادهایی مانند تعلیق همکاری در کنترل قاچاق فنتانیل، بررسی سودهای شرکت‌های آمریکایی از مالکیت فکری در چین و ممنوعیت نمایش فیلم‌های هالیوودی در چین دیده می‌شد. البته درباره تحریم فیلم‌های آمریکایی، حتی ممکن است نیازی به تصمیم رسمی دولت نباشد. چین در گذشته اجازه داده تا ملی‌گرایان اینترنتی، کمپین‌های مردمی برای تحریم کالاها و برندهای خارجی به راه بیندازند. در سال ۲۰۱۷، مصرف‌کنندگان چینی فروشگاه‌های زنجیره‌ای لوت کره جنوبی را به‌طور گسترده تحریم کردند؛ واکنشی به مشارکت این شرکت در توافقی که زمینه استقرار سامانه دفاع موشکی آمریکا در کره جنوبی را فراهم کرد؛ سامانه‌ای که از نظر چین تهدید امنیتی محسوب می‌شد. در نتیجه، نزدیک به نیمی از فروشگاه‌های لوت در خاک چین تعطیل شدند.

البته مزیت‌های راهبردی چین به معنای مصونیت کامل این کشور از آسیب‌های جنگ تجاری نیست. بازارهای سهام چین و هنگ‌کنگ روندی نزولی داشته‌اند و پکن هنوز راهکاری مؤثر برای تقویت مصرف داخلی ارائه نکرده؛ موضوعی که به باور اقتصاددانان، پیش‌نیاز اصلی برای مقاوم‌سازی اقتصاد در برابر تعرفه‌هاست.

تعرفه‌های ترامپ و نگرانی از تلاش آمریکا برای منزوی کردن چین، روابط میان دو کشور را به پایین‌ترین سطح ممکن رسانده است. بیل بیشاپ، تحلیل‌گر مسائل چین، در خبرنامه‌ای نوشت: «هرگز این‌قدر نسبت به آینده روابط آمریکا و چین بدبین نبوده‌ام. روابط تجاری ستون فقرات تعامل میان این دو کشور است و با فروپاشی آن، باید انتظار داشت سایر حوزه‌ها نیز دچار تنش شوند.»

اما در حالی که دولت ترامپ با عباراتی مانند «دهقانان چینی» سعی دارد چین را دست‌کم بگیرد و نشان دهد که این کشور دست ضعیفی دارد، بعید است پکن در آینده نزدیک از مواضع خود عقب‌نشینی کند.