دلایل سقوط قیمت‌ها در بازار جهانی فولاد/ صادرکنندگان فولاد با چه چشم‌اندازی روبرو هستند؟ + نمودار

اختصاصی پترومتالز: صادرکنندگان فولاد ایران که سال 1401 را تحت تأثیر جهش قیمت‌ها در بازارهای جهانی با سرخوشی و البته امید آغاز کرده بودند، خیلی زود، با بخشنامه وضع عوارض سنگین بر صادرات فولاد، در شوک فرو رفتند و سپس در ماه‌های بعد درد مزمن و تمام‌نشدنیِ سقوط قیمت‌ها را تجربه کردند. فولاد صادراتی ایران در 8 ماهه نخست سال 1401 چه روندی را طی کرد و چه مولفه‌هایی این روند را رقم زد؟ چشم‌انداز آتی قیمت‌ها چگونه خواهد بود؟ این پرسش‌هایی است که پترومتالز در گزارش حاضر به آن‌ها پاسخ می‌دهد.

به گزارش پترومتالز، قیمت بیلت و اسلب صادراتی ایران در 8 ماهه نخست سال جاری، روند نزولی کم‌سابقه‌ای را تجربه کرد. قیمت میانگین ماهانه بیلت و اسلب صادراتی ایران که در فروردین 1401، به ترتیب 697 و 783 دلار به ازای هر تن بود، در آبان به‌ترتیب به 464 و 422 دلار در هر تن رسید. این بدان معناست که در آبان، میانگین ماهانه قیمت بیلت و اسلب صادراتی ایران نسبت به فروردین، به ترتیب 33.4 و 46.1 درصد کاهش یافت. قیمت فولاد صادراتی ایران با این سقوط به سطوح  پایین خود به دلیل همه‌گیری کرونا در اواخر تابستان و پاییز سال 1399 بازگشت!

دلایل سقوط قیمت‌ها

سقوط قیمت‌های فولاد صادراتی ایران سه دلیل عمده داشت: 1) جنگ اوکراین و درپی آن اختلال در زنجیره تولید و مصرف جهانی؛ 2) رکود در بخش بزرگی از جهان و کاهش تقاضای جهانی برای فولاد؛ و 3) بیماری چینی بازار جهانی فولاد.

جنگ اوکراین، صحنه‌ی تقدم ژئوپلیتیک بر اقتصاد بود و در نتیجه‌ی آن، اختلال در تجارت جهانی و قیمت‌های انرژی، باعث ورود شوک به تولید و مصرف دنیا شد. قیمت‌های جهانی در نتیجه‌ی این جنگ، ابتدا در روندی هیجانی افزایش یافت و سپس به همه اثبات شد که جنگ اوکراین برای بازار جهانی فولاد نه یک «مولفه‌ی گاوی»، بلکه یک «مولفه‌ی خرسی» است.

به‌عنوان عامل دوم، تورم به خصوص در قیمت انرژی و مواد غذایی به سرعت به رکود فعالیت‌های اقتصادی منجر شد و این رکود هم تقاضای مصرفی برای فولاد را کاهش داد. بانک‌های مرکزی اقتصادهای غربی هم در پاسخ به تورم، نرخ بهره را بالا بردند و رکود را به جان خریدند تا تورم در کشورهایشان را کاهش دهند و به بهای رکود به اهداف‌ سیاسی‌شان در جنگ اوکراین دست یابند.

و در نهایت مخمصه‌ی چین را داریم. کاهش رشد اقتصادی چین پس از دوره‌ای طولانی جهش اقتصادی طبیعی است. غولی که کمتر مصرف می‌کند و کمتر سرمایه‌گذاری می‌کند، عطسه‌اش نیز موجب تب و لرز مابقی دنیا خواهد شد. کاهش تقاضای چین و کاهش شتاب رشد اقتصادی این کشور خصوصاً در بخش ساختمان، به‌عنوان بیماری چینی، باعث کاهش قیمت‌ها در بازار فولاد شد.

پیش‌بینی آینده‌ی قیمت‌ها

در ماه‌های باقی‌مانده سال جاری انتظار رشد قابل توجه قیمت‌های فولاد صادراتی را نباید داشت. مولفه‌های بنیادی نزولی همچنان حی و حاضر هستند. نمی‌توان انتظار داشت که اقتصاد چین در فاصله سال‌های 2020 تا 2040 نیز مثل 2000 تا 2020 به رشد شتابان خود ادامه دهد. کاهش تقاضای چین و کاهش رشد سرمایه‌گذاری داخلی این کشور، معضلی جدی برای صادرکنندگان فولاد جهان خواهد بود.

جنگ اوکراین هم همچنان بزرگ‌ترین مسأله‌ی سیاسی-نظامی دنیا است. اختلالات ناشی از این جنگ به مرور کمتر خواهند شد، اما مادامی که جنگ ادامه دارد، از بین نخواهند رفت. خصوصاً اروپا برای گذار به دوران پساوارداتِ گاز روسیه و دسترسی پایدار به منابع انرژی جدید، ناچار است که دوره‌ای از رکود و کاهش فعالیت‌های اقتصادی را تجربه کند و صنایع فولادی قاره‌ی سبز تا انجام نهایی این گذار، راهی جز کاهش تولید ندارند.

در مجموع، پیش‌بینی می‌شود که همچنان ماه‌های سختی پیش روی صادرکنندگان فولاد ایران باشد. افزایش ظرفیت‌هایی که در تولید فولاد ایران و جهان در ماه‌های آتی صورت خواهد گرفت نیز شرایط را سخت‌تر و رقابت برای حفظ بازارها را دشوارتر از پیش خواهد کرد.

در نمودار زیر روند قیمت فولاد صادراتی ایران در 8 ماهه نخست سال 1401 را ببینید: