مدیرعامل شرکت فولاد توان آور آسیا در مقاله‌ای تشریح کرد؛ هوش مصنوعی، فولاد سبز و آینده‌ بهتر

به گزارش پترومتالز، دکتر حمیدرضا فلاح مدیرعامل شرکت صنایع فولاد توان آور آسیا در مقاله‌ای به موضوع ارتباط هوش مصنوعی و فولاد سبز پرداخته و می‌گوید: هوش مصنوعی به عنوان یک فناوری تحول‌آفرین، نقش کلیدی در بهینه‌سازی تولید فولاد سبز ایفا می‌کند و می‌تواند چالش‌های فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی این فرآیند را به طور مؤثر مدیریت کند.

متن مقاله به شرح زیر است:

فولاد سبز به فولادی اطلاق می‌شود که در فرآیند تولید آن، استفاده از سوخت‌های فسیلی به حداقل رسیده یا کاملاً حذف شده است، به طوری که انتشار گازهای گلخانه‌ای، به ویژه دی‌اکسید کربن، به طور چشمگیری کاهش یابد.

این نوع فولاد عمدتاً با استفاده از هیدروژن سبز تولید می‌شود که خود از طریق الکترولیز آب و با بهره‌گیری از برق تجدیدپذیر به دست می‌آید. در روش سنتی تولید فولاد، سنگ آهن در کوره‌های بلند با زغال‌سنگ یا کک احیا شده و آهن خام تولید می‌شود، سپس این آهن در کوره‌های قوس الکتریکی یا مبدل‌ها به فولاد تبدیل می‌شود اما در تولید فولاد سبز، هیدروژن جایگزین کربن می‌شود و به جای تولید CO2، تنها بخار آب به عنوان محصول جانبی خارج می‌شود.

البته در عمل، حتی در پیشرفته‌ترین روش‌ها، میزان کربن خالص به صفر نمی‌رسد اما کاهش آن تا ۹۰ درصد یا بیشتر امکان‌پذیر است. این فرآیند معمولاً در کوره‌های قوس الکتریکی پیشرفته انجام می‌گیرد و اگر برق مورد نیاز از منابع تجدیدپذیر مانند خورشیدی یا بادی تأمین شود، ردپای کربنی کل زنجیره تولید به حداقل می‌رسد.

فولاد سبز نه تنها از نظر زیست‌محیطی برتر است، بلکه کیفیت مکانیکی و فیزیکی آن کاملاً مشابه فولاد سنتی بوده و می‌تواند در صنایع خودروسازی، ساخت‌وساز، تجهیزات سنگین و حتی خطوط لوله جایگزین کامل فولاد معمولی شود. با توجه به اینکه صنعت فولاد مسئول حدود ۷ تا ۱۰ درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان است، گذار به فولاد سبز یک ضرورت جهانی برای دستیابی به اهداف توافق پاریس و انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰ محسوب می‌شود.

هوش مصنوعی به عنوان یک فناوری تحول‌آفرین، نقش کلیدی در بهینه‌سازی تولید فولاد سبز ایفا می‌کند و می‌تواند چالش‌های فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی این فرآیند را به طور مؤثر مدیریت نماید. ابتدا، هوش مصنوعی با پردازش حجم عظیمی از داده‌های تولید، امکان پیش‌بینی دقیق مصرف انرژی و مواد اولیه را فراهم می‌آورد.

برای مثال، در پلنت‌های ترکیبی که همزمان از روش‌های سنتی و مبتنی بر هیدروژن استفاده می‌کنند، الگوریتم‌های یادگیری ماشین می‌توانند زمان‌بندی ذوب را به صورت برخط بهینه کنند، توقفات غیرضروری را حذف نمایند و مصرف انرژی الکتریکی را بر اساس نوسانات قیمت برق تجدیدپذیر تنظیم کنند.

این امر به ویژه در کوره‌های قوس الکتریکی که برای هر تن فولاد بین ۳۱۰ تا ۶۴۰ کیلووات ساعت برق نیاز دارند، حیاتی است. هوش مصنوعی همچنین می‌تواند ترکیب شیمیایی آهن اسفنجی تولیدشده با هیدروژن را تحلیل کرده و تنظیمات لحظه‌ای در فرآیند اعمال کند تا کیفیت نهایی حفظ شود. علاوه بر این، در مدیریت انرژی، سیستم‌های هوشمند می‌توانند مازاد یا کمبود انرژی را به صورت آنی خریدوفروش کنند، تولید را در ساعات کم‌قیمت برق افزایش دهند و از هدررفت جلوگیری کنند.

در بخش پایین‌دستی مانند نورد و پرداخت، هوش مصنوعی اهداف متناقض مانند کاهش مصرف انرژی، حداقل کردن موجودی انبار، حفظ کیفیت و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی را همزمان بهینه می‌کند. برای نمونه، با شبیه‌سازی سناریوهای مختلف، می‌تواند توالی ذوب را تغییر دهد، زمان ذخیره‌سازی را کوتاه کند یا دمای تخلیه را تنظیم نماید تا ردپای کربنی کاهش یابد.

امروزه شرکت‌ها با استفاده از هوش مصنوعی، دستورالعمل‌های بازیافت قراضه را بهینه کرده‌اند تا نیاز به مواد اولیه تازه کاهش یابد و انتشار CO2 کمتر شود. در نهایت، ادغام هوش مصنوعی نه تنها هزینه‌های تولید فولاد سبز را که گاهی ۳۰ تا ۱۰۰ درصد بیشتر از روش سنتی است، کاهش می‌دهد، بلکه پیچیدگی‌های پلنت‌های دوگانه را مدیریت کرده و گذار به تولید پایدار را تسریع می‌نماید.

ایران با برخورداری از منابع غنی سنگ آهن، تجربه طولانی در تولید فولاد سنتی و نیروی کار متخصص، پتانسیل بالایی برای تولید فولاد سبز با اتکا به هوش مصنوعی دارد. ایران یکی از تولیدکنندگان عمده فولاد در منطقه است و اگرچه اخیراً از جمع ۱۰ کشور برتر خارج شده اما زیرساخت‌های موجود مانند کارخانه‌های احیای مستقیم و کوره‌های قوس الکتریکی می‌تواند پایه‌ای برای گذار به روش‌های هیدروژنی باشد.

دسترسی به انرژی خورشیدی و بادی در مناطق کویری و شمالی کشور، امکان تولید برق ارزان تجدیدپذیر را فراهم می‌کند که برای الکترولیز هیدروژن ضروری است. هوش مصنوعی می‌تواند در این زمینه با بهینه‌سازی زنجیره تأمین مواد، پیش‌بینی نیازهای انرژی و مدیریت پلنت‌های ترکیبی، هزینه‌های اولیه بالا را جبران کند.

برای مثال، الگوریتم‌های پیش‌بینی می‌توانند مصرف انرژی را بر اساس الگوهای آب‌وهوایی تنظیم کنند تا تولید در ساعات اوج تولید خورشیدی افزایش یابد. همچنین، با توجه به چالش‌های اقتصادی مانند تحریم‌ها، هوش مصنوعی می‌تواند با کاهش ضایعات و افزایش بهره‌وری، رقابت‌پذیری را حفظ کند.

سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی داخلی و همکاری با دانشگاه‌ها برای توسعه مدل‌های بومی، می‌تواند ایران را در ۵ تا ۱۰ سال آینده به تولید صنعتی فولاد سبز برساند. دولت می‌تواند با سیاست‌های تشویقی مانند یارانه برای برق تجدیدپذیر و معافیت‌های مالیاتی، این فرآیند را سرعت بخشد.

این رویه تأثیرات عمیقی بر تولید فولاد ایران و صادرات آن خواهد داشت. در داخل، تولید فولاد سبز مصرف انرژی فسیلی را کاهش داده و آلودگی‌های زیست‌محیطی مانند خشک شدن منابع آب به دلیل فعالیت‌های فولادسازی را مهار می‌کند، که این امر به پایداری بلندمدت صنعت کمک می‌نماید. بهره‌وری بالاتر با هوش مصنوعی، هزینه‌های عملیاتی را پایین آورده و ظرفیت تولید را بدون نیاز به گسترش فیزیکی افزایش می‌دهد.

در بازار جهانی، تقاضا برای فولاد کم‌کربن رو به رشد است و مشتریان اروپایی و آسیایی حاضرند قیمتی متعارف برای محصولات سبز پرداخت کنند. ایران می‌تواند با صادرات فولاد سبز به کشورهای همسایه یا حتی اروپا، سهم بازار خود را بازپس گیرد و درآمد ارزی را افزایش دهد.

این گذار همچنین وابستگی به صادرات نفت خام را کاهش داده و ارزش افزوده بالاتری ایجاد می‌کند. در بلندمدت، با کاهش ریسک‌های زیست‌محیطی و جریمه‌های کربنی اتحادیه اروپا، صادرات پایدارتر شده و ایران را به عنوان یک بازیگر سبز در زنجیره تأمین جهانی فولاد موقعیت‌یابی می‌کند.

در مجموع، ادغام هوش مصنوعی در تولید فولاد سبز نه تنها یک تحول فنی، بلکه یک فرصت استراتژیک برای احیای صنعت فولاد ایران، حفاظت از محیط زیست و تقویت اقتصاد ملی است. با برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری هدفمند، ایران می‌تواند از این کابوس آلودگی به رویای صادرات سبز گذر کند و در مسیر توسعه پایدار گام بردارد.

در دنیای امروز که پایداری محیطی به یکی از چالش‌های اصلی صنایع سنگین تبدیل شده، مفهوم “فولاد سبز” به عنوان نمادی از نوآوری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، جایگاه ویژه‌ای یافته است. فولاد سبز نه تنها به معنای تولید فولاد با حداقل آلاینده‌ها و مصرف انرژی تجدیدپذیر است، بلکه شامل بهینه‌سازی فرآیندها برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری می‌شود. در این میان، شرکت صنایع فولاد توان‌آور آسیا، به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های برجسته فولاد مبارکه اصفهان، با دستاوردهای خیره‌کننده خود، پیشگام این عرصه در ایران و منطقه به شمار می‌رود.این شرکت، که بر پایه فناوری‌های پیشرفته و تعهد به اصول زیست‌محیطی بنا شده، توانسته با بهره‌گیری از روش‌های نوین مانند استفاده از انرژی‌های پاک و بازیافت ضایعات، سطح آلاینده‌های کربنی را به طور چشمگیری کاهش دهد. تحت مدیریت دکتر حمیدرضا فلاح، مدیرعامل این مجموعه، استراتژی‌های هوشمندانه‌ای اتخاذ شده که نه تنها تولید ورق‌های قلع‌اندود با کیفیت بالا را به ظرفیت اسمی ۱۵۰ هزار تن در سال رسانده، بلکه زنجیره تأمین سبز را در کل گروه فولاد مبارکه تقویت کرده است.

یکی دیگر از موفقیت‌های برجسته در این حوزه، کاهش هزینه‌های عملیاتی تا ۲۰ درصد از طریق بهینه‌سازی مصرف انرژی است. این دستاوردها نه تنها بهره‌وری را دوچندان کرده – با رکوردهای تازه در تولید شیفتی ورق قلع‌اندود – بلکه وابستگی به سوخت‌های فسیلی را به حداقل رسانده و به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متصل کرده است. در نمایشگاه‌های بین‌المللی مانند متالکس اصفهان، دکتر فلاح بر رفع چالش‌های صنعت فولاد تأکید کرده و راه‌حل‌های سبز را به عنوان کلید بقا معرفی نموده است.

این رویکرد، شرکت را به الگویی برای دیگر صنایع تبدیل کرده و مواد اولیه‌ای پاک برای بیش از ۳۰۰۰ واحد تولیدی در بخش‌های خودروسازی، نفت و گاز، و لوازم خانگی فراهم آورده است.

در نهایت، پیشگامی فولاد توان‌آور آسیا نشان‌دهنده این است که صنعت فولاد می‌تواند همزمان سودآور و سبز باشد. با ادامه این مسیر، ایران نه تنها در تولید فولاد، بلکه در صادرات فناوری‌های سبز، گام‌های بلندی برخواهد داشت. این موفقیت‌ها، الهام‌بخش نسل جدیدی از مدیران صنعتی است که پایداری را اولویت می‌دانند.