مهندس سیدرضا شهرستانی، عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد آلیاژی طی یادداشتی مهم نوشت: فعالان صنعت فولاد معتقدند که صادرات فولاد کشور با چالش‌های جدی روبه‌رو است که توان رقابتی ایران در بازارهای جهانی را محدود کرده است.

یکی از مهم‌ترین چالش‌های فعلی، گسترش کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای یا یک‌بار مصرف است. این پدیده باعث شده صادرکنندگان واقعی از چرخه رسمی خارج شوند و شفافیت آمار صادرات فولاد از بین برود. از سوی دیگر، مشکلات بازگشت ارز حاصل از صادرات برای فعالان واقعی افزایش یافته و اعتماد سیستم بانکی و گمرکی نسبت به صادرکنندگان آسیب دیده است.

محدودیت‌های ناشی از مقررات ارزی، و همین‌طور موضوع «مکانیزم ماشه»، روند صادرات را پیچیده‌تر کرده است. در برخی موارد، صادرکننده پس از ارسال کالا با موانع جدید در بازگشت ارز یا تمدید مجوز روبه‌رو می‌شود که موجب کندی و زیان در معاملات بین‌المللی می‌گردد.

تحریم‌های بانکی و محدودیت‌های نقل و انتقال ارز نیز یکی از بزرگ‌ترین موانع صادرات فولاد کشور است. بسیاری از شرکت‌ها مجبور به استفاده از واسطه‌های غیررسمی و پرریسک شده‌اند که هزینه مبادله را به‌طور قابل توجهی افزایش داده و اطمینان از وصول وجوه را کاهش داده است.

باید گفت که فشارهای بین‌المللی بر خطوط کشتیرانی و بیمه، همراه با افزایش نرخ حمل و محدودیت دسترسی به کشتی‌های خارجی، صادرات فولاد را پرهزینه و دشوار کرده است.

در برخی موارد، حتی حمل داخلی مواد اولیه به بنادر نیز با کمبود واگن و کامیون روبه‌روست.

چالش دیگر در مسیر صادرات فولاد، سیاست‌های موجود صادراتی و عدم حمایت هدفمند است. کارشناسان تأکید دارند که تداوم صادرات فولاد نیازمند بازنگری در سیاست‌های ارزی، تسهیل رویه‌های گمرکی، رفع انحصار در حمل‌ونقل و ایجاد بسترهای امن برای بازگشت ارز است.

صادرات فولاد ایران در حالی سهم مهمی در ارزآوری کشور دارد که چالش‌های ساختاری، مقررات پیچیده و تحریم‌های خارجی، مانع اصلی رشد پایدار آن شده‌اند. رفع این موانع می‌تواند جایگاه ایران را در زنجیره جهانی فولاد تثبیت کرده و مسیر توسعه صنعتی کشور را هموارتر سازد.