زنگ خطر برای صادرکنندگان فولاد ایران در بازار چین به صدا درآمد

محسن احمدی، سردبیر پترومتالز: بررسی آمار واردات و صادرات فولاد میانی چین در سال 2022 نشان می‌دهد که الگوی تجارت فولاد این کشور تغییرات قابل توجهی کرده است که این تغییرات ممکن است به صادرکنندگان فولاد ایران، در صورت عدم دنبال کردن استراتژی مناسب، آسیب بزند. پترومتالز در این گزارش به تغییر الگوی تجارت فولاد چین و ریسک‌های احتمالی آن برای فولادسازان ایرانی می‌پردازد.

آمار منتشرشده توسط متال بولتن نشان می‌دهد که واردات شمش فولادی چین در سال 2022 نسبت به سال 2021، 82 درصد کاهش یافته است. واردات شمش فولادی چین در سال 2021، 9.36 میلیون تن و در سال 2022، 1.73 میلیون تن بوده است. دلیل کاهش شدید واردات شمش فولادی چین، سیاست کووید صفر و مهم‌تر از آن، کاهش تقاضای این کشور برای محصولات فولادی بوده است.

همزمان با کاهش شدید واردات، صادرات شمش فولادی چین در سال 2022 نسبت به سال 2021، 587 درصد افزایش یافته و به بیش از 215 هزار تن رسیده است. این عدد چندان بالا نیست ولی وقتی آن را در کنار کاهش شدید واردات شمش فولادی چین قرار می‌دهیم، اوضاع نگران‌کننده به نظر می‌رسد.

کاهش شدید واردات شمش فولادی چین باعث خواهد شد تا رقابت صادرکنندگان شمش برای تثبیت جایگاه‌شان در بازار چین شدیدتر شود و این امر ممکن است کاهش قیمت‌ها را درپی داشته باشد. فولادسازان ایرانی شرایط به مراتب دشوارتری در سال پیش رو برای حفظ جایگاه خود در بازار چین دارند. ایران در سال 2022، بعد از عمان، بزرگ‌ترین صادرکننده شمش فولادی به چین بوده و حدود 273 هزار تن شمش فولادی مستقیماً به این کشور صادر کرده است.

روسیه در سال 2022، سومین صادرکننده بزرگ شمش فولادی به چین بوده و هرچه حلقه تحریم‌های مسکو تنگ‌تر شود، ممکن است رقابت فولادسازان روس برای نفوذ به بازار چین، شدیدتر شود. در هر صورت، در شرایطی که واردات شمش فولادی چین در حال کاهش است، فولادسازان ایرانی کار دشوارتری برای حفظ جایگاه خود در بازار چین دارند.

در نمودار زیر صادرکنندگان بزرگ شمش فولادی به چین در سال 2022 را ببینید:

الگوی واردات اسلب توسط چین در سال 2022 به نحو دیگری تغییر کرده است: روس‌ها تقریباً در سال 2022 موفق به تصاحب بازار اسلب چین شده‌اند. صادرات اسلب روسیه به چین که در سال 2021، تنها حدود 249 هزار تن بوده، در سال 2022 با رشد خیره‌کننده به 2.02 میلیون تن رسیده است و بدین‌ترتیب روسیه به بزرگ‌ترین صادرکننده اسلب به چین تبدیل شده است.

روسیه با قیمت رقابتی (در واقع، ارزان‌فروشی) توانسته به این جایگاه در بازار اسلب چین دست یابد: بنابه آمارهای گمرک چین، متوسط قیمت اسلب صادراتی روسیه به چین در سال 2022، 590 دلار به ازای هر تن (قیمت سی‌اف‌آر) بوده، در حالی که قیمت متوسطِ دومین صادرکننده بزرگ اسلب به چین، یعنی امارات متحده عربی، 619 دلار به ازای هر تن بوده است.

کل واردات اسلب چین در سال 2022 با رشد 87 درصدی نسبت به سال 2021 به 2.84 میلیون تن رسیده است که البته بیش از 71 درصد آن سهم صادرکنندگان روس بوده است.

در همین حال، صادرات اسلب چین که در سال 2021 نزدیک به صفر بوده، در سال 2022 با رشد بسیار بزرگ به بیش از 646 هزار تن رسیده است.

در نمودار زیر صادرکنندگان بزرگ شمش فولادی به چین در سال 2022 را ببینید:

در مجموع، فولادسازان ایرانی همزمان با کاهش تقاضای چینی‌ها برای فولاد و کاهش شتاب رشد اقتصادی این کشور، با رقابت شدید فولادسازان سایر کشورها، مهم‌تر از همه روس‌ها، روبرو شده‌اند و برای حفظ جایگاه خود در بازار چین، نیازمند استراتژی مناسب، مدیریت هزینه‌ها، افزایش رقابت‌پذیری، حمایت‌های دولت و مشوق‌های صادراتی هستند.